Çağın vebası kanserin yayılmasında önemli rol oynayan bir protein tespit edildi. Twist isimli bu proteini üreten tümör hücrelerinin, vücudun başka yerlerinde tümör üretebildiği saptandı. Bu buluş sayesinde sıçramayı önleyecek ilaçlar geliştirilebilecek. Amerikalı bilim adamları, bazı kanser türlerinin neden yayıldığını ortaya çıkardılar. 'Cell'' dergisinin dün yayımlanan sayısındaki habere göre, Cambridge'deki Whitehead Enstitüsü'nde görevli bilim adamı Robert Weinberg ve ekibi, 'Twist'' isimli bir proteinin kanserin yayılmasında kilit rol oynadığını tespit etti. Bu proteini üreten tümör hücrelerinin, ana tümörden ayrılarak, vücudun başka bölgelerinde tümör oluşturabildiği belirtildi. Metastaz oluşmasına neden olan 'Twist'' proteinini üreten genin normalde sadece embriyonal dönemde aktif olduğunu kaydeden bilim adamları, Twist üreten hücrelerin, bulundukları bölgeden ayrılıp başka yerlerde doku oluşturabildiğini ifade ettiler.

Twist geni Twist geninin kısa bir süre aktif halde olduğunu ve daha sonra ömür boyu devre dışı kaldığını söyleyen bilim adamları, kanser hücrelerinin Twist genini aktif hale getirebildiğini, Twist proteinini ürettikten sonra da 'gezintiye çıktığını'' kaydettiler. Bilim adamları, kanser hücrelerinin bu geni nasıl aktif hale getirdiğini henüz bilmediklerini ifade ettiler.

Araştırma başkanı Weinberg, metastaz hücrelerinde hangi genlerin aktif olduğunu araştırdıklarını belirterek, Twist geninin bu hücrelerde aktif olduğunu, yayılmayan tümörlerde ise aktif olmadığını tespit ettiklerini söyledi. Daha sonra meme kanseri olan farelerden metastaz hücrelerini alarak, buradaki Twist genini devre dışı bıraktıklarını anlatan Weinberg, tekrar farelere yerleştirilen bu kanser hücrelerinin vücutta yayılmadığını belirtti. Weinberg, Twist geninin insanlardaki metastaz oluşumunda da rol oynadığını belirlediklerini kaydetti. Bilim adamları, bu buluş sayesinde kanserin yayılmasını önleyecek ilaçlar geliştirmeyi planlıyorlar.

Metastaz nedir? Habis tümörler yalnızca bulundukları doku ve organa zarar vermekle kalmazlar, yakınlarındaki organ ve dokulara da yayılabilir ve zarar verebilirler. Ayrıca kanserli hücreler bulundukları bölgelerden kan ya da lenf damarları yoluyla bedenin başka bölgelerine taşınabilir, orada yerleşebilir. İşte kanserli hücrelerin bulundukları doku dışında doğrudan ya da kan-lenf damarlarıyla başka bölgelere sıçramalarına 'metastaz (yayılma) denir.

Kanserle mücadelede ümit Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hematoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. İnci Yıldız, kanserin binbir çeşidi olduğunu belirterek, her bir hücrenin farklı şekiller içerdiğini söyledi. 'Twist' isimli bir proteinin kanserin yayılmasında kilit rol oynadığının tespit edilmesinin, kanserin yayılmasını önleyici ilaçların tespit edileceği anlamına da geldiğini söyleyen Yıldız, 'Dünyada henüz bütün kanser türlerinde etkili proteinler bulunamadı. Bugün hiçbir kanser yok ki tek bir ilaçla tedavi edilsin. Birçok ilacı birden kullanıyoruz. Bu belki bir ümit olur ' dedi.

İstanbul Üniversitesi Onkoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Erkan Topuz, bu gelişmenin umut verici olduğunu belirterek, 'Kansere çare için bütün dünya çalışıyor. Her gelişme umut verici' dedi. Hayvanlar üzerinde edinilen tecrübelerle bilim adamlarının kanserle savaşının ilerlediğine de dikkat çeken Topuz, şunları söyledi: Her bir kanser tümörü başlıbaşına farklı bir tedaviyi gerektiyor. Bilim adamlarının son teorisi akıllıca ama bu sadece bir tümör türüne çare olabilir. Ya diğerleri, bunun için çok daha çalışmak lazım.